Interviewee/s testimony on the event
A Guerra dos Balcáns de 1991, Terceira Guerra dos Balcáns ou Conflitos Iugoslavos de 1991, comezou cando o meu pai remataba os seus estudos de arqueólogo en Santiago.
O meu pai transmíteme que foi esta unha guerra brutal e cruel que aconteceu na entón coñecida como Iugoslavia, un conglomerado de repúblicas socialistas federativas conformado tras a Segunda Guerra Mundial e pertencente á orbita de países socialistas que xiraban arredor da Unión Soviética.
Para entender as causas estruturais desta guerra debemos remontarnos á Primeira Guerra Mundial. Foi a crise política existente nestes territorios o principal desencadeante da Primeira Gran Guerra, debido á importancia dos diferentes nacionalismos asociados aos países balcánicos.
Na Segunda Guerra Mundial estes territorios sufriron unha importante invasión nazi. Cando rematou, coa conseguinte vitoria aliada, implantouse en Iugoslavia un réxime socialista e prosoviético que durou desde o final da segunda Gran Guerra ata os inicios do conflito dos Balcáns.
Aparentemente, este goberno ditatorial conseguiu sofocar as tensións e diferencias entre as distintas repúblicas, mais co paso do tempo demostraríase que non foi así. Segundo o meu pai, a disolución da Unión Soviética nese mesmo ano precipitou a desestabilización das repúblicas socialistas iugoslavas, dando vía libre aos diferentes nacionalismos, moi vinculados á diversidade de etnias existente nesta república de repúblicas. A etnia maioritaria era a dos serbios, seguida polos croatas e os bosnios e, en moitos casos, nun mesmo territorio, convivían distintas etnias.
Un dos factores cruciais que caracterizou a esta guerra e que a fixo especialmente salvaxe e cruenta foron os motivos que a induciron. O meu pai conta que non só se trataba de motivos xeopolíticos e estratéxico-militares, como adoita acontecer na maioría das guerras, senón que tamén tivo un importante compoñente de carácter racial e étnico, o que precipitou nun dos conflitos máis tristes e sanguinarios da historia mundial contemporánea.
As nacións belixerantes que xurdiron deste conflito foron Serbia, Croacia, Bosnia, Montenegro e Kosovo. Dentro da órbita iugoslava, as principais potencias, as máis ricas e belixerantes, eran Croacia e Serbia. O meu pai conta que Croacia era por entón a república máis rica e desenvolvida, e tiña estreitas relacións con Europa e especialmente Alemaña, un dos seus socios estratéxicos. Foi unha das principais impulsoras da independencia, o que desencadeou o primeiro gran conflito relacionado con esta guerra: “A Guerra Serbio-Croata”.
Tempo despois, Bosnia e Kosovo seguiron os pasos de Croacia entrando en guerra con Serbia. O feito de que fosen países con economías máis débiles e organizacións sociais rurais, fixo que padecesen as consecuencias da guerra de forma moito máis intensa.
O gran perdedor e o máis afectado por este conflito foi Bosnia, debido ao seu subdesenvolvemento e a diversidade étnica presente nas súas fronteiras. Este choque cultural foi duramente reprimido por Serbia, quen chegou a acometer verdadeiros xenocidios étnicos contra esta nación, especialmente, contra o grupo dos bosnios-musulmáns.
Estes feitos provocaron a indignación de Europa e EEUU, que tomaron cartas no asunto e interviron no conflito cambiando o rumbo da guerra en favor dos países máis desfavorecidos.
Co paso do tempo, as aspiracións expansionistas serbias foron sofocadas e as diferentes exrepúblicas iugoslavas conseguiron a súa independencia.