Historia
A miña avoa faloume sobre as penurias que pasaban na súa infancia e adolescencia durante a ditadura franquista. Contoume principalmente o relativo ao sustento diario, tanto na súa casa como na zona onde se criou (Ribadomar, Outes). Countoume que a xente pasaba moitísma fame, por dous motivos, por falta de cartos e por falta de alimentos tras a Guerra Civil. Faltaban os cartos, pero a miña avoa díxome que "quen tiña millo tiña cartos". Isto era porque o millo era co que se facía a boroa, que era o sustento principal das familias; co que se alimentaba aos animais, que despois daban carne ou produtos como ovos e leite; e se tiñas moito millo podíalo vender que sempre había moita demanda. Polo tanto, as persoas que tiñan leiras e cultivaban, non pasaban tanta fame como as que non tiñan.
O segundo motivo, a falta de alimentos debido a que era un período de posguerra, supoñía un problema para todas as persoas, incluso para aquelas con moitos cartos. Debido a que había escaseza de comida, chegaba igual unha caixa ao mes de botellas de aceite, azucre, fariña, ou o alimento que fose ás poucas tendas que había. Para evitar que o primeiro que chegase comprase todo e o resto de persoas da zona quedasen sen oportunidade de mercar, xa que non ían volver a repoñer nun tempo, impuxéronse as cartillas de racionamento. Dábanse tantas por casa como persoas vivisen nela, e estas determinaban que cantidade de comida podías mercar. Isto significaba que aínda que tiveses moitos cartos para gastar, só podías comprar o establecido nas cartillas de racionamento que levases. A miña avoa, con dez ou doce anos, camiñaba dous kilómetros ata a Serra para comprar coa cartilla: pan, aceite, arroz e azucre, para a súa unidade familiar. A súa familia era humilde, pero debido a que acababan de herdar varias leiras, tiñan o suficiente para comprar a comida e non pasar fame. Sen embargo tiñan uns veciños que non tiñan nada, que non tiñan cartos nin para comprar a comida que lles correspondía na cartilla, así que estes veciños prestábanlle ás veces as súas cartillas a miña avoa, que si que podía pagar os alimentos, para que lles tocase unha ración máis grande de comida.
Contoume tamén como a xente intercambiaba o que tiña para poder comer algo, e normalmente utilizábanse os ovos como unidade de cambio. A avoa da miña avoa ía con berberechos ( que daquela había moitos e valían moitísimo menos que agora) á montaña ( Mazaricos) a cambialos por ovos. A estes ovos súmaballe os que compraba á xente da aldea, e todos eses ovos vendíallos a un camión.
Pese ao que gañaban con isto, chegáballe o xusto para os gastos estritamente necesarios, pero non para outras cousas. Por exemplo, cando viña a pesca a vender o peixe, moitas veces tiñan que acabar de pagalo con patacas.
Aínda así, non eran os que peor estaban na súa aldea. A situación era moi mala e a xente pasaba moitas penurias, e a miña avoa recorda que había moitos pedindo limosna polas casas, sobre todo persoas da zona de Noia que non tiñan leiras e non ían ao mar. As limosnas non eran de cartos, que non había, eran de algo de comer, cando o tiñan de sobra.
Como a xente pasaba tanta fame emigrábase moitísmo. Unha gran parte da súa familia marchou a Arxentina, pois o que gañaban aquí traballando nunha fábrica de madeira era moi escaso.
A miña avoa díxome que foi un periodo moi, moi duro.