KaleidoScapes

Geography and History of Ames

Pasando a remuda da nosa memoria histórica « Atrás    

Título

Hginia Prieto Cebeiro fálanos da vida do pobo galego na dictadura franquista

 

Laura Montaña Mata · 28 febrero 2019 16:17


Foto coa persoa entrevistada

Idade
83

Historia
Higina naceu un Marrozos e viviu nesa vila ate o seu matrimonio con Jesús Montaña. Traballou dende temprana idade axudando aos seus pais e irmás en todo o que podia e nunca poido ir á escola posto que saía co gando e o arado ao prado pola mañanciña moi temprano e non regresaba a casa ata as nove - dez da mañá, hora na que comenzaban as clases na Susana, que era o pobo con centro de ensino maís próximo a onde vivía e quedaba bastante lonxe da sua vila de residencia e nacemento , onde a súa nai posuía unha panadería. Unha vez rematadas as súas labores de labranza comenzaba coa rutina de tarefas domésticas (lavar a roupa, facer a comida ás veces...). Posteriormente a súa nai consegue que ela e unha das súas irmás traballen amasando masa na panadería.
A súa experiencia na época franquista afectoulle bastante xoven pero segundo o seu testimonio as cartillas da razoamento eran implantadas nas familias e constaban de todos os datos destas, a partir dos cales se asignaba unha cantidade determinada de productos que podían adquerir nas tabernas do pobo.
Logo de casar, Higina múdase a Santiago de Compostela e alí consegue un traballo cun salario propiamente dito como ama de casa para o xefe da Estación de Ferrocarril. Coa boda do seu fillo trasládase ata Bertamiráns, one reside actualemente.

Título

Gerardo Miramontes Souto fálanos da ditadura franquista

 

Lucía Miramontes Vigo · 7 mayo 2023 22:27


Foto coa persoa entrevistada

Idade
80

Historia
 Era o ano 1942 en Galicia, España cando naceu meu avó, Gerardo Miramontes Souto, un 26 de outubro. Criouse nunha familia con recursos nunha aldea chamada Ameixenda, en Ames. Daquela, estaba presente en España o réxime franquista, unha ditadura imposta tras a Guerra Civil Española.
Cando el era xoven non experimentou a pobreza de primeira man xa que na súa casa case nunca faltaba de comer. Non pasou fame, mais si falta de cousas boas e ricas xa que todos os días adoitaba comer o mesmo, caldo con broa, o pan de millo que sempre facían na súa casa. Sí é certo que lembra ter ido camiñando cunha cartilla de racionamento a Barouta, preto da súa aldea, onde lle daban produtos básicos racionados en pequenas cantidades como por exemplo aceite, arroz ou azucre que logo levaba para a súa casa.
Ao crecer deuse conta de que a falta de recursos e a pobreza estaba moi presentes no país en moitos lugares e familias. No seu tempo libre, adoitaba ir a tabernas falar de cousas de entretemento cos veciños e amigos coma fútbol ou deportes. Estaba completamente prohibido falar de temas de política, moito menos mal sobre a ditadura xa que iso supoñía tortura e nos moitos peores casos a morte. Non había liberdade de expresión de ningún tipo e as emisoras eran moi poucas, ademais nelas só se poñía o que interesaba para apoiar á ditadura e facer crer cousas que non eran, coma propaganda do réxime franquista. Tampouco había roubos, todo isto por medo á represalia e ós militares. Cóntame que alguén podía deixarse algo olvidado na rúa que ninguén o ía levar de alí non fora ser que che castigaran por iso tamén.
No 1962 emigrou a Uruguay na procura de empleo no estranxeiro. Alá pasou 3 anos traballando nunha fábrica dun tío seu e no 1965 voltou para Galicia. Di que notou un cambio tras o tempo que estivo fóra, según el Franco abriuse un pouco máis para encaixar en Europa, xa que daquela as ditaduras estaban algo mal vistas polo resto de países do continente europeo. Desta maneira, fóronse tolerando máis cousas para poder avanzar en ámbitos como fábricas ou producción. A partir de aquí foron pouco máis de 10 longos anos cos que tiveron que lidiar todas as familias nun país baixo dunha ditadura sen poder facer moito.

Título

Manuel Pereira Galego. O meu avó faloume da súa vida na ditadura nos astilleros e como músico.

 

Manuel Pereira Iglesias · 5 junio 2023 12:48


Foto coa persoa entrevistada

Idade
83

Historia
O meu avó empezou traballando aos 14 anos nos astilleros en Ferrol. Traballaba dende a mañá ata a noite, todo o día. Tras un tempo, conseguiu o diñeiro suficiente para poder comprar un piano e para unhas clases para este mismo. E aos 22 anos, xa con coñecementos e un pouco de experiencia de músico, comezou a súa aventura nesta profesión. Estivo en varios grupos, aunque un tempo tamén estivo tocando él só en vodas, pero sempre foi partidario de facer música en galego xa sexa con cancións propias ou traducindo cancións famosas ao galego. El contoume que foi moi castigado pola ditadura, con multas, ameazas, etc. Pero como o negocio dáballe para pagar as multas seguiu facendo o que lle gustaba a el e á xente. Agora sempre que sea o tema de conversación en reuniones familiares, sempre conta a represión que sufría e a preocupación de que un día chegasen a súa casa para levalo ao cárcere.

Título

Marina Fernández Montoto fálanos da transición

 

Jaime Fernández Fernández · 4 noviembre 2019 18:28


Foto coa persoa entrevistada

Idade
49

Historia
O primeiro recordo que ten miña nai da transición foi o día que faleceu Franco, xa que iso supuxo que non tivera clase perante cinco días por mor do loito nacional declarado no país. O seu seguinte recordo está relacionado coa chegada de Adolfo Suárez ao poder, posto que meus avós sempre comentaron que unha das primeiras medidas que levou a cabo foi a subida salarial dos profesores e con dita subida mercaron unha lavadora. Según miña nai durante moitos meses os profesores interinos estiveron en folga, algo impensable no anterior réxime, para que houbese dous tipos de oposicións, unha para penenes (os interinos de hoxe en día) e outra para os libres. Ao final conseguiron que houbese dous procesos selectivos distintos. Ademais as oposicións celebrábanse en Madrid, xa que non existían as autonomías. Por tanto podías obter destino en calquera parte de España. De feito unha familiar tivo que ir dar clase a Cádiz a pesar de que os seu home e os seus fillos vivían en Lalín (Pontevedra).
Tamén se acorda do referendum nas que se votou a Constitución en 1978. Desde o balcón da súa casa no Barco de Valdeorras(Ourense) vía comp pegaban os carteis animando á xente a que fora votar. Todo iso ía acompañado de música, en especial dunha canción "libertad, libertad, grita libertad y si no la hay algún día la habrá..." para que a xente fora consciente da importancia de votar no referendum.Tamén recorda que chegou ao correo un libriño que contiña a Constitución cos seus artigos co fin de que a poboación soupese o que ía votar e en que medida afectaba ás súas vidas. Cando chegou o día da votación miña nai foi cos seus pais e con seus irmáns para que fosen partícipes dese momento histórico, sobre todo para alguén coma meu avó que nos seus anos de universitario en Madrid participara nas asambleas estudiantís en contra do réxime franquista e correra diante dos "grises" (a policía do réxime).Neses anos a xente empezaba a poder dicir o que pensaba sen temor a represalias, porque anos atrás, en 1970, meu avó discutira coa directora do instituto de Lalín e a consecuencia diso foi despedido. Sen embargo por aquel entonces era doado atopar traballo para alguén que tivera un título universitario, así que foi contratado polo instituto de Puentes de García Rodríguez (hoxe en día As Pontes) cando se estaba a construir a central térmica. Nesa década empezou Galicia a ter máis industria, o que fixo que a xente se mudara da aldea ás vilas e ás cidades.
O cambio de réxime político trouxo consigo que o profesorado poidese empregar o galego como língua de comunicación co alumnado, algo que estivo totalmente prohibido perante a ditadura. Foi un avance máis nas liberdades que estaban aparecendo no país. Pero a pesar desos cambios aínda quedaban vestixios da dictadura. Un ano meu avó e os seus alumnos do instituto do Barco de Valdeorras quixeron reprersentar unha obra de Lauro Olmo, un dramaturgo orixinario de alí, pero antes de poder representala tiveron que enviar o texto para que un censor o revisara e reenvioullo cunha serie de anotacións e tachóns que lles indicaba o qué podían e o qué non podían representar.
Sen ningunha dúbida o momento máis negro deste período foi o intento de golpe de estado que levou a cabo o xeneral Tejero en 1982. Miña nai conta que seus pais pasaron toda a noite sen durmir escoitando as noticias que retransmitía a BBC, xa que tiñan un aparato Grungdig que lle trouxeran de Andorra e que permitía sintonizar canles extranxeiras, porque a televisión española non emitía nada. Tamén recorda o alivio que lles causou o discurso do rei Xoan Carlos I defendendo a democracia. Tiñan medo de que voltaran os tempos escuros de persecución, sobre todo para alguén como meu avó que nunhas eleccións que se celebraran pedíranlle que permitise que se fixese "pucherazo" (cambio de votos) na mesa electoral que él presidía en Melide, ao que se negara. Aínda persistían atitudes nada democráticas a principios dos 80.

Título

Marina Aboy Barreiro falanos do ensino durante a ditadura franquista.

 

Alain Barbazán Blanco · 28 mayo 2023 11:35


Foto coa persoa entrevistada

Idade
84

Historia
A miña avoa contoume que na época franquista as escolas que había nos tiñan estudos tan avanzados coma agora. Tamén me contou que cando ela iba a escola falaban sobre batalleiros da guerra civil, que eran as persoas que loitaban na guerra desa época , cando ela iba a escola os rapaces e rapazas estaban separadas en diferentes aulas e tamén estaban en distintos patios de recreo separados por unha valla. E as mulleres só lles ensinaban a coidar aos fillos e ao home, xa que de aquela época había moito machismo e decíanlles que isio era o que tiñan que facer elas para ser boas mulleres. Por outra banda díxome que moi pouca xente podía ir a escola, só a xente con familia nos altos cargos ou de clase alta. A miña avoa decidiu abandonar a escola e empezar a axudar na casa, tanto na horta como nas tarefas da casa, aos 13 anos.
« Atrás