Geography and History of Ames

Pasando a remuda da nosa memoria histórica « Atrás    

Título

Dolores Vergara Vilariño falanos da vida na posguerra

 

Antón Martínez Núñez · 15 noviembre 2019 00:33


Foto coa persoa entrevistada

Idade
64

Historia
A historia que vos vou contar é o que vivíu miña avoa( a posguerra tardía), e algunhas anecdotas que lle contaron cando era moi pequena.
Ela naceu nunha posguerra tardía. Ela vivíu a ditadura e a transición, en cambio a república e a guerra civil non, xa que ainda non había nacido .Ela no llego a vivir el golpe de estado ya que cuando este se provoco, ella aun no llego a este mundo. ela si que vivíu o exilio, cando era pequena a xente famosa saía do país polo porto de Vigo, e solían ir todos a Sudamérica, solo so podían permitir a xente con moitos cartos.
Miña avoa nunca viu a franco en persoa, pero o que si facía escoitar os discursos de franco .Ela decíame que en noitevoa víase sempre un discurso de franco, xa que e igual de importante que actualmete as campanadas. Tamén contoume algo moi curioso, que antes antes de ver unha película, poñíase unha cousa chamada `nodo´ isto é como unhas noticias cortas que dicían onde situábase franco naquel momento ou que estaría a facer.
Miña avoa non veu nunca ningunha execución, pero dime que facíase na praia ao lado do mar a noite ou nos mercados.
Pola zona onde vivía non localizábase ningún campo de refuxiados.
Ela non chegou a vivir a emigración xa que este acontecemento ocurríu no principio da posguerra, e ela naceu 16 anos despois, pero seus pais contaronlle que eles si, que vivian moi atrasados e a xente emigraba a Cuba Arxentina e Buenos Aires.
Ela coñecía varios fuxidos. Os seus veciños escondían o seu fillo nunha dobre parede e dabanlle de comer a noite.
Dolores non viu ningún paseo, pero o seu avo, pasoulle unha cousa moi curiosa, no seu pobo habían matado a case todos, e unha noite ian buscalo a el,pero el escondeuse, e logrou que non o levaran.
a súa familia nunca pasou fame, nin ela nin os eus pais, xa que eles criaban porcos, patacas, vacas, pescaban... entón nunca pasoulles iso.
Unha das cousas mais curiosas que contoume e que coñecia o estraperolo, na súa vila había unha rapaza chamaza Paca estraperlista que ía de Ferrol ata Portugal andando por monte e alí coseguía todos osmateriais ncesario, e ó chegar outra vez a Ferrol, vendía as cousas moito mais baratas do normal.
Chegou a vivir o golpe de estado do 1982, ela pasou moito medo xa que toda a familia tiña gripe, e de repente en todas as emisoras da radio empezou a soar música clásica, en todas as emisoras non sabia que facer.
As ropas das mulleres daquela eran un pouco mais distintas, lebaban de cintura para abaixo sempre faldas que nunca se vira a rodilla, e pantalones nunca, despois na parte de enrriba, camisa e camiseta ou un vestido.
Daquela había sempre moitisima solidariedade, por exemplo se se te quema a casa, todos os teus veciños ian axudarche a construila hasta que acabase, un dato curioso e que miña visaboa tiña o único horno de pobo, entón cando ía a prendelo avisaba todo o pobo.
Naqueles anos o ensino era moito mais distinto que agora, porque separaban os rapaces de nenas, e o ensino era de 6 anos ata 14, solo había dúas aulas, unha de nenos e outra de nenas, e estaban 60 alumnos por clase, tamén rezábase ó empezar sempre a clase.
a relixión era unha das cousas que mais mandaba no momento, era casi obligatorio ir todos os domingos a misa, había que ir una vez al año a confesarse e a comulgar, si no era pecado.
Antes o estado das mulleres era moito peor, miña avoa tiña que levar unha firma do seu marido para poder comprar as cousas, tamén ela na iglesia tiña que situarse a lados contrarios na igrexa, homes nun lado e mulleres noutro, contoume una anecdota, que tiña unha amiga que morreuselle o pai, e o que heredou foi o marido, ela non quedou nada.
cando morreu franco, ela estaba preocupada, xa que non sabia se iba a ocurrir.
Contoume que a leite dos americanos era leite en polvo que mandaban os americanos os españois para non pasar fame, na cidade estaba ben pero no pobo non, xa que tiñan vacas e esa leite sabíalles moi mal.
Dolores en ningún momento sufríu medo.




Título

Nieves Fernández, vida dunha muller autónoma na dictadura

 

Mario Capeáns Rial · 22 mayo 2023 21:14


Foto coa persoa entrevistada

Idade
87

Historia
Para este traballo estiven conversando coa miña avoa, Nieves. Ten 87 anos e actualmente vive comigo e a miña familia na casa.

Para comezar, comecei explicando de que se trata o traballo e despois comecei a facer preguntas. O primeiro que lle preguntei foi sobre educación xa que se formou xusto despois da Guerra Civil española e durante a Segunda Guerra Mundial. Na charla destacan seis características, a primeira é o nacionalismo, impulsouse o nacionalismo español e exaltouse a figura de Francisco Franco como líder indiscutible. Os estudantes recibiron unha educación patriótica e inculcáronlles unha visión positiva do franquismo para adoutrinar á mocidade no ideario franquista. Faloume da dura censura e control de contidos que existían naquel momento nos libros de texto e nos materiais educativos. Aqueles contidos considerados contrarios á ideoloxía do réxime foron eliminados ou modificados. A historia e a literatura foron reinterpretadas para axustarse á narrativa franquista. A separación por xénero tamén era típica da época na que se perpetuaban os roles tradicionais de xénero e se enfatizaba a submisión das mulleres á sociedade. Tamén nas escolas, os métodos educativos baseáronse na disciplina, o autoritarismo e o castigo. Os profesores tiñan un papel autoritario e esperábase unha obediencia absoluta dos alumnos, querían impoñer unha disciplina e autoridade moi estritas aos mozos. Para rematar coa educación, faloume do asoballamento das linguas rexionais, que durante a ditadura as linguas rexionais foron reprimidas e prohibidas, e se promoveu o uso exclusivo do castelán como lingua oficial.

Como é sabido, durante a ditadura franquista as mulleres tiñan roles e expectativas moi tradicionais na sociedade, e a súa participación no mundo laboral era limitada. Porén, algunhas mulleres como a miña avoa conseguiron abrir e dirixir os seus propios negocios, aínda que se enfrontaron a diversos retos e barreiras debido ás normas e prexuízos da época. Velaquí algunhas características relevantes de ter un negocio como muller nese período que me contou a miña avoa. Está claro que debido aos tradicionais roles de xénero, a sociedade franquista esperaba que as mulleres se dedicasen principalmente ao traballo doméstico e á crianza dos fillos. A idea imperante era que o lugar da muller estaba no ámbito doméstico. Os recursos eran poucos, iso lles pasaba a todos os negocios, fosen homes ou mulleres, xa que practicamente acababan de saír dunha guerra civil e da Segunda Guerra Mundial. Pero se foses muller, terías máis dificultades para acceder a recursos económicos e préstamos para iniciar ou ampliar o teu negocio. A falta de apoio e recoñecemento das entidades e entidades bancarias dificultou a súa capacidade para establecer e manter negocios de éxito moderado. Os estereotipos de xénero foron outro dos problemas aos que se enfrontaron, como a discriminación e a desconfianza por parte de provedores, clientes e competidores. Tamén se cuestionou a súa capacidade para tomar decisións empresariais e considerábanse menos competentes que os homes nos negocios. Todo isto unido á redución de oportunidades e ás limitacións legais dificultaron o traballo por conta allea das mulleres.

Por último contoume que para abrir o seu comercio de roupa en Negreira tivo que esperar dous meses para que llo deixaran abrir polo feito de ser muller e que non se fiaban de que iba ter o diñeiro para pagar todo o relacionado co local.

E hasta aquí foi todo o que me contou a miña avoa. Sei que son cousas xa sabidas pero ela tivo a sorte de que non sufriu cousas máis fortes como seguramente lle pasara a outras mulleres.


Foto coa persoa entrevistada
 

Antón Gómez Arnejo · 19 diciembre 2022 21:17


Idade
76

Historia
Durante o franquismo as escolas eran unitarias, había persoas de diferentes idades e de diferentes cursos en unha soa clase. Había unha escola en cada parroquia. Todas as asignaturas eran dadas por un titor, o caL, normalmente era moi estricto e se os alumnos se portaban moi mal podía chegar a pegarlle cunha bara. Tiñan diferentes asignaturas: Historia de España, Xeometría, Matemáticas, Xeografía, lingua castelá e mecanografía, todas estas eran dadas en castelá xa que non se falaba o galego nas escolas. En canto ao horario era moi diferente ao de hoxe en día, ían todos os días menos o domingo (de Luns a Sábado): Pola mañá de 10:00 a 13:00 horas, despois saían para comer e volvían pola tarde de 15:00 a 17:00 horas.
Fora da educación nas escolas a vida era moi dura. A miña avoa non podía saír da casa, tiña que coidar a súa irmá con tan só 10 anos, e facer o resto de tarefas da casa. Moitos rapaces non ían a escola porque tiñan outras obligacións que consideraban máis importantes. O nivel de ausentismo escolar era moi alto e o analfabetismo era bastante común aínda que pouco a pouco a xente concenciábase de que ir a escola iva a ser moi importante no futuro da vida das persoas.


Título

María de los Ángeles Montañés Fernández, ditadura franquista

 

Inés Fernández Montañés · 22 octubre 2019 20:20


Foto coa persoa entrevistada

Idade
50

Historia
A miña nai contoume unha historia cun punta de vista totalmente diferente aos exhibidos ata agora, xa que o seu avó e o seu tío foron (o seu tío vive hoxe en día e o segue sendo) franquistas. O avó da miña nai,Don Esteban Fernández Recio, loitou no fronte, iso é verdade, pero loitou ao lado do ditador Francisco Franco (cando digo que loitou ao seu lado non me refiro a que o chegara a coñecer, só que loitou no seu bando). Non foi por obrigación, el sempre o apoiou.

Xa acabada a guerra, na época da depresión, un grupo de rebeldes republicanos encerraron ao meu bisavó no cárcere por ser franquista. Collérono polo día e o meu bisavó non puido facer nada. Ser franquista non ofrecía ningún tipo de protección por parte do teu bando, simplemente non morrías en mans de Franco e os seus seguidores. O meu bisavó, evidentemente, non era moi popular entre os seus veciños, que aunque dicían ser franquistas por temor, apoiaban aos republicanos en segredo. O meu bisavó desapareceu da súa casa, e a súa muller, Doña Manuela Suárez, e os seus fillos, Esteban, María Teresa e María del Carmen, estiveron sen saber nada de el durante meses. O meu bisavó estivo no cárcere moito tempo. Un día, ao meu bisavó tocoulle facer un "paseo", que consistía en levar a unha serie de presos ao monte e fusilalos, para así deixar alí os corpos sen vida. O meu bisavó conseguiu escapar do fusilamento e volveu a casa coa súa muller e os seus tres fillos. Non volveu a pasar ningún incidente relevante.

Hoxe en día, co meu bisavó xa falecido, o meu tío avó segue sendo franquista, aínda que tamén apoia incondicionalmente a monarquía. Está tan unido ao antigo rei Juan Carlos I que o meu bisavó foi o médico de Juan Carlos I por algún tempo, e logo, tempo despois, foi invitado a festa do aniversario do rei.

Considero que o meu pasado, por terrible que fose, e moi interesante. E aínda que non esté moi orgullosa das accións dos meus antepasados, non podo evitar pensar que o franquismo e só u punto de vista máis que debemos respetar, porque en política non hai un bando que actúe ben e outro que actúe mal. Fin.

Fotos adicionais


Título

María Gloria Segovia García fálanos do ensino durante a dictadura franquista.

 

Ariadne Vázquez Trigo · 10 noviembre 2019 17:28


Foto coa persoa entrevistada

Idade
63

Historia
Nació en Segovia, en diciembre de 1956. Sus padres fueron personas muy trabajadoras y vivieron de forma modesta. Su casa la construyó su abuelo, a principios de 1930. En la década de los años 50-60, se construyó el Barrio de San José, un bario triste como la propia dictadura. Se edificó una Iglesia y un Colegio a donde iban las niñas con uniforme. Antes de entrar en clase, en el patio del colegio, se disponían en filas y entraban cantando el “Cara al Sol”. Una vez en clase, permanecían en pie hasta la llegada la maestra (los maestros impartían clases a los chicos) y rezaban el Padrenuestro y un Ave María y comenzaban las clases. Su libro era la Enciclopedia Álvarez . Las clases eran exclusivamente de niñas. Los niños compartían otro edificio distinto, ni compartían el patio de recreo con los chicos. En todas las clases colgaban las fotografías del General Franco y de José Antonio Primo de Rivera y un Crucifijo en el Centro de la clase, encima del encerado. Por las tardes, rezaban el rosario y mientras cosían. En casa no hablaban de temas políticos y tampoco de temas sexuales, eran tabú. Pero sí recuerda que sus padres hablaban de la guerra. Su madre contaba como su madre moría en la puerta de casa junto con otra vecina por una bomba cuando ella contaba con 6 años. Y cómo su padre, por la noche, amparado por la oscuridad, salía a pueblos cercanos para buscar harina, huevos….y decía que iban a comprar de estraperlo. En aquel tiempo los víveres estaban racionados. En 1964 su abuelo donó a su madre una casa y en la escritura el Notario manifiesta que su padre autoriza a su madre a aceptar la donación que la hace su padre. Y es que en aquella época la dependencia de las mujeres hacía el hombre era absoluta. Debían de pedir permiso a su marido para poder trabajar, cobrar un salario, sacar el carné de conducir o sacar un pasaporte. En el Colegio permanecían hasta los 14 años, si continuaban iban a estudiar Formación Profesional, y esto sólo para los chicos, no había Formación Profesional para las chicas. Sin embargo, los que querían tener algún título más que el Certificado Escolar, ingresaban en el Instituto tras un exámen de ingreso. Se entraba con 10 años y se cursaban 1º,2º,3º,4º y Reválida y accedías al Título de Bachiller Elemental. Después de cursaba 5º y 6º y Reválida y se obtenía el Título de Bachiller Superior. Ella ingresó en el Instituto Mariano Quintanilla, que en aquel entonces era exclusivo de chicas. Entre las asignaturas que impartían estaba la Religión, Formación del Espíritu Nacional y Costura y Hogar. Las clases de Formación del Espíritu Nacional y las del Hogar, eran impartidas por mujeres que pertenecían a la Sección Femenina que a su vez eran del Partido de la Falange Española Tradicionalista y de las Juntas de Ofensiva Nacional Sindicalista (FET de las JONS), único partido permitido en el régimen franquista y las instruían para ser buenas patriotas, buenas cristianas y buenas esposas. En Formación del Espíritu Nacional les relataban las ideas de José Antonio Primo de Rivera. Las enseñaban a coser y en la parte teórica las adoctrinaban en como atender la casa y al marido, al que se le debía respeto, fidelidad, obediencia y sumisión, pues él era el que iba a trabajar. Y así fueron creciendo, sin educación política, sin educación sexual. Reprimidas por la Iglesia, por el sistema dictatorial franquista. Y con respecto a la política, sabían que Franco era el “Caudillo de España por la Gracia de Dios”. Fueron en los cursos de 5º y 6º de Bachiller, cuando empezaron a abrir los ojos, con la ayuda de los profesores de Historia, Literatura, Filosofía y Francés, ellos fueron los que les enseñaron otros autores que no venían en los libros de texto, les dieron textos donde se ponían de manifiesto otras ideas y empezaron a comprender que había más tendencias políticas que la que marcaba la Dictadura.

Fotos adicionais