Parte principal da carta
Estimada María Teresa I de Austria:
Diríxome hoxe a vostede para tratar un tema que nos concirne a ambas as partes: a partición de Polonia. A pesar de que a relación entre os nosos respectivos países viuse prexudicada tempo atrás, cando me seleccionaron para casarme co meu antigo marido e tsar Pedro de Holstein-Gottorp como xestión diplomática para fortalecer a amizade entre Prusia e Rusia e debilitar así a influencia de Austria, creo que poderei falar con filis suficiente como para que esqueza os motivos que nos converterían en inimigas acérrimas.
En febreiro do ano pasado establecemos as condicións da desmembración do devandito país, ás cales vostede se opuxo nun principio, xa que sabía que esta idea prexudicaría ao pobo polaco. Tras corroborar que Federico II e mais eu levaríamola a cabo con ou sen a participación de Austria, cambiou de opinión e adheriuse ao tratado en agosto. Cando, este ano, o Parlamento polaco dou a súa conformidade, vostede reivindicou e quedou con sete voivodatos da Galitzia Oriental e a Pequena Polonia. Obviando as palabras de Federico II referentes a vostede, “canto máis chorou, máis tomou”, apelo agora ao seu primitivo sentido da xustiza para que retroceda na súa decisión e ceda esas terras a Rusia.
Atopámonos nunha situación crítica, debido a que o rei polaco tenta introducir reformas políticas e administrativas que fortalecen a Polonia, o que ataca as aspiracións de Rusia. Preferimos manter unha Polonia suxeita á nosa influencia, por iso, canto máis territorio controlemos, máis poder exerceremos. Ademais, a tensa relación que se está vivindo en Polonia desencadeou a Guerra ruso-turca que aínda estamos a librar, despois de que varios nobres se rebelasen contra o goberno do rei Estanislao II, quen foi un dos meus amantes.
Son plenamente consciente de que non aceptará este trato se non lle ofrecemos nada a cambio. Por iso, gustaríame propoñerlle o seguinte. É público que vostede caeu enferma de varíola en 1767 e estivo decumbente ata a súa suposta recuperación. Sei que padece outras moitas enfermidades que poderían deixala incapacitada para gobernar en calquera momento, e teño entendido que a relación co seu fillo e sucesor, José II, non é especialmente boa. Agora mesmo é inevitable que, se lle pasa algo a vostede, el asuma o mando. Por isto, penso que a vostede poderíalle interesar deixar en Polonia unha especie de legado, que Rusia construiría na súa honra.
Segundo os seus contemporáneos, vostede non recibiu unha educación adecuada. Existe a posibilidade de que por iso estea vostede planeando poñer en marcha unha reforma da educación austríaca, xa que a metade da súa poboación segue sendo analfabeta. Eu diría de min mesma que son unha filósofa no trono: son unha fiel seguidora dos ideais da Ilustración. Posúo un gran talento literario, e escribín varias pezas de teatro mentres estudaba a D’Alembert, Didedot e Voltaire. Con este último manteño unha correspondencia por carta, e a Diderot propúxenlle acoller a “Enciclopedia” cando foi prohibida en Francia. Atraín á miña corte arquitectos, filósofos, científicos e artistas de todo o mundo.
En Rusia estúdanse as influencias clásicas e europeas, e esfórzome para fomentar a arte e a literatura. Unha proba diso é a creación do Museo do Hermitage, que fundei en 1764, e no que sigo investindo cuantiosas cifras en mercar pinturas e esculturas. Tamén me convertín nunha gran mecenas da ópera rusa, e, como teño entendido que de pequena era vostede moi afeccionada a representar escenas de ópera, sería toda unha honra recibila para que puidese comprobalo por vostede mesma.
Espero que despois de todo isto confíe en que podo garantirlle unha excelente educación á poboación polaca, como lle gustaría a vostede poder facer co seu pobo. Mais, se ningún dos motivos anteriores a convence, garántolle tamén que, se acepta, Rusia actuará como mediadora no seu conflito con Prusia sobre a sucesión de Baviera, antes de que lles conduza a unha guerra.